Улаанбаатар хотын баруунаас зүүн, зүүнээс баруун чиглэл буюу хэвтээ тэнхлэг дагуу өдөрт дунджаар 347,000 авто машин зорчиж байна. Энэ дагууд оргил цагийн үед нэг иргэн өдөрт дунджаар 3-4 цагийг зарцуулж буй бөгөөд үүний цаана ажлын цагийн алдагдал, шатахууны хохирол, нийгмийн бухимдал зэрэг асар их эдийн засгийн хохирол учруулдаг.

Тиймээс хотын төвийг ачааллыг даах тээврийн дэд бүтэцтэй болох нэг төсөл бол Улаанбаатар метро төсөл юм. Энэхүү төслийг хотын хамгийн их ачаалалтай Энхтайваны өргөн чөлөө дагуу төлөвлөж, ТЭЗҮ, концепз зураг төслийг боловсруулж дууссан бөгөөд Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээ (ESIA)-г БНСУ-ын “Иножен” ХХК болон Монгол Улсын “Эко Натур” ХХК хамтран гүйцэтгэж, 12 дугаар сард дуусгахаар төлөвлөжээ. Төслийн бүтээн байгуулалтыг 2026 онд эхлүүлэхээр ажиллаж байна.

Төслийн үр өгөөж, эдийн засагт үзүүлэх нөлөөлөл, ач холбогдлыг дараах байдлаар тодорхойлжээ.

Байгаль орчны үр ашиг

Төсөл хэрэгжүүлснээр жилд СО2 213,000 тн, NOx 400тн, SOx 7%-иар буурч, хотын хүрээлэн буй орчинд эерэг нөлөөлөл үзүүлэх бөгөөд агаарын чанарыг сайжруулснаар нийтийн эрүүл мэндийг хамгаалах ач холбогдолтой.

Эдийн засгийн үр ашиг

Авто замын түгжрэлийн шалтгаант эдийн засгийн хохирол буурна. Тодруулбал, төсөл хэрэгжсэн тохиолдолд 2040 оны түвшинд тээврийн хэрэгслийн ашиглалтын зардал өдөрт 8.99 сая ам.доллар хүрэх бөгөөд метроны нөлөөгөөр 8.05 сая ам.доллар болж, өдөрт 950,000 ам.доллар хэмнэх тооцоолол гарчээ.

Үүнтэй адил Замын хөдөлгөөнд зарцуулах хугацааны зардал өдөрт 810,000 ам.доллароор буурч, үүний үр дүнд нийт тээврийн зардал өдөрт 1.76 сая ам.доллароор буурч, зөвхөн хувь хүмүүс төдийгүй бизнесийн байгууллагууд, эдийн засагт эерэг нөлөө үзүүлнэ.

Хот байгуулалтын үр ашиг

Метроны өртөө орчмын 1’318 га нутаг дэвсгэрийг худалдаа, үйлчилгээ зориулалтаар дахин төлөвлөн хөгжүүлэх замаар хотын эдийн засагт үзүүлэх үр нөлөөг нэмэгдүүлэх боломжтой.

Нийгмийн үр ашиг

Иргэд автобусаар 45 минутад зорчих зайг метрогоор 15 минутад туулах нөхцөл бүрдэж, өртөө орчимд жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдийг дэмжих шууд нөлөөлөл бий болно. Тухайлбал, нэг өртөөнд дунджаар 10 буюу нийт өртөөний хэмжээнд 150-200 жижиг, дунд бизнес эрхлэгч шууд үр ашиг хүртэх боломж бүрдэх тооцоолол гарчээ. Мөн метроны өртөө орчмыг хөгжүүлэх үйл ажиллагааны нөлөөгөөр ойролцоогоор 150’000 ажлын байр шинээр бий болно.

эх сурвалж: https://ipiu.mn/metro/articles/69119133c84422a95f0ece16